Basisprincipes

Professionals handelen verantwoordelijk, integer en met respect in hun vakgebied, waarbij ze zich bewust zijn van hun invloed op mensen, hun omgeving en de maatschappij. Ze zorgen ervoor dat hun werk niet misbruikt wordt en staan voor eerlijkheid, gelijke behandeling en transparantie. Het beschermen van de privacy, waardigheid en autonomie van betrokkenen is een gegeven, evenals het ondersteunen van hun zelfstandigheid, zolang dit in lijn is met hun professionele verantwoordelijkheden en de wet.

In hun werk erkennen professionals hun grenzen van deskundigheid en ervaring. Ze richten zich op taken waarvoor ze de nodige opleiding, training en ervaring hebben opgedaan. Dit geldt ook voor de methoden en technieken die zij toepassen in hun vakgebied.

Ze waken ervoor geen onrealistische verwachtingen te wekken over de aard, effecten en gevolgen van hun diensten.

Professionals respecteren de individuele kenmerken en omstandigheden van elke cliënt. Ze erkennen dat hun eigen waarden, normen en identiteit invloed kunnen hebben op hun professionele activiteiten en spannen zich in om cultuur en diversiteit in hun werk mee te nemen.

In hun professionele activiteiten respecteren en bevorderen professionals de autonomie en zelfbeschikking van de betrokken personen. Dit omvat met name het recht om te beslissen over het al dan niet aangaan, voortzetten of beëindigen van de professionele relatie.

 

Vertrouwelijkheid 

Professionals hebben de plicht om alles wat ze in hun werk te weten komen vertrouwelijk te behandelen. Dit geldt ook voor hun professionele beoordeling van de betrokkenen. Deze vertrouwelijkheidsverplichting blijft ook bestaan na afloop van de professionele relatie.

In hun communicatie met cliënten of anderen, of het nu gaat om schriftelijke, telefonische of elektronische uitwisselingen, zorgen professionals ervoor dat ze de nodige maatregelen nemen om te voorkomen dat gevoelige informatie zonder de toestemming van de cliënt wordt gedeeld met derden. 

Professionals hoeven de vertrouwelijkheid niet te handhaven als ze een geldige reden hebben om te geloven dat dit de enige en laatste manier is om een directe bedreiging voor personen te voorkomen, of als ze daartoe wettelijk of door een gerechtelijk bevel verplicht zijn. Als te verwachten is dat zo’n situatie zich kan voordoen, moeten professionals de betrokken personen informeren dat de vertrouwelijkheid mogelijk doorbroken moet worden, tenzij zo’n mededeling een directe bedreiging vormt.

Als professionals besluiten de vertrouwelijkheid te doorbreken, mag dit niet verder gaan dan noodzakelijk is onder de omstandigheden. Ze moeten de betrokken personen over hun beslissing informeren, tenzij dit een directe bedreiging vormt. Professionals zijn verplicht om in de rechtbank het recht te claimen om geen getuigenis af te leggen als dit hun geheimhoudingsplicht zou schenden.

Wettelijk vereiste verstrekking van gegevens aan derden vereist geen toestemming van de cliënt, maar de cliënt moet hierover vooraf worden geïnformeerd.

Voor wetenschappelijk onderzoek mogen gegevens verstrekt worden aan derden op een manier dat deze niet naar de cliënt te herleiden zijn, tenzij dat onmogelijk is gezien het doel van het onderzoek. In dat geval mogen de gegevens alleen met toestemming van de cliënt verstrekt worden.

Voor wetenschappelijke publicaties, onderwijsdoeleinden, kwaliteitszorg, supervisie en peer review mogen alleen gegevens en meningen gebruikt worden die niet naar de identiteit van de cliënt te herleiden zijn. De combinatie van gegevens en omstandigheden mag niet leiden tot herkenning van de cliënt door derden, tenzij de cliënt hiervoor toestemming heeft gegeven.

 

Expertise

Professionals reflecteren kritisch op hun werk en de persoonlijke waarden en motieven die daarbij een rol spelen. Ze bespreken hun werkzaamheden regelmatig met collega’s tijdens bijvoorbeeld intervisie. Ze blijven op de hoogte van wetgeving die relevant is voor hun werk en handelen daarnaar.

Professionals houden hun vakkennis bij en ontwikkelen deze verder in lijn met recente ontwikkelingen in hun vakgebied. Ze verdiepen zich in relevante vakliteratuur en nemen deel aan relevante nascholing. Ze kiezen voor methoden die effectief en efficiënt zijn en zijn zich bewust van de beperkingen van deze methoden.

Professionals zijn open over hun professionele en persoonlijke grenzen. Ze zoeken deskundig advies en ondersteuning en adviseren cliënten over meer passende ondersteuning indien nodig. Ze houden rekening met de grenzen van hun eigen expertise in hun werkzaamheden en nemen geen opdrachten aan waarvoor ze de benodigde expertise missen.

Alle opdrachten zijn gebaseerd op een duidelijk omschreven doel of vraag. Professionals nemen geen opdrachten aan die buiten het bereik van hun vakgebied vallen of waarvoor de beschikbare methoden en technieken ontoereikend zijn voor een passende interventie of antwoord op de vraag.

Professionals gebruiken alleen methoden waarvoor ze gekwalificeerd zijn door hun opleiding, training en/of ervaring. Ze kunnen verantwoording afleggen voor hun werkzaamheden in het licht van de stand van de wetenschap op dat moment, zoals beschreven in de vakliteratuur.

Professionals herkennen vroegtijdig tekenen van persoonlijke, mentale of fysieke problemen die negatief kunnen uitwerken op hun werkzaamheden. Ze zoeken tijdig deskundig advies en ondersteuning om deze problemen te voorkomen of te verminderen. Als hun mentale, fysieke of oordeelsvorming beperkt is op een manier die het professioneel handelen belemmert, stoppen professionals met hun werkzaamheden zolang die situatie voortduurt.